Aktualności

Trybunał Konstytucyjny w sprawie niewskazania kierowcy

Opublikowano 30 listopada 2013

Przepis art. 96 § 3  Kodeksu wykroczeń , który sankcjonuje zachowanie polegające na niewskazaniu na żądanie uprawnionego organu osoby, której powierzono pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, jest zgodny z Konstytucją - orzekł Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 12 marca 2014 r.

Art. 96 § 3 k.w. określa sankcję za naruszenie obowiązku wskazania, komu został powierzony pojazd do kierowania lub używania, który unormowany jest w art. 78 ust. 4 Prawa o ruchu drogowym. W praktyce obowiązek ten jest najczęściej egzekwowany wtedy, gdy fotoradar ujawnia przekroczenie dopuszczalnej prędkości przez kierującego pojazdem.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że wskazanie na żądanie uprawnionego organu, komu właściciel lub posiadacz pojazdu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, nie przesądza o odpowiedzialności wskazanej osoby za wykroczenie drogowe. Odmowa może jednak skutkować odpowiedzialnością właściciela lub posiadacza pojazdu za wykroczenie określone w art. 96 § 3 k.w. Zarazem - zdaniem Trybunału - brak sankcji za naruszenie ustawy skutkowałby nieuchronnie, powszechnym ignorowaniem powyższego obowiązku. W konsekwencji system automatycznej kontroli prędkości pojazdów nie spełniłby zakładanego prokonstytucyjnego celu, to jest stanowczej, prawnej zachęty do przestrzegania ograniczeń prędkości i tym samym redukcji liczby poważnych wypadków drogowych oraz liczby ich ofiar. Jednocześnie sankcja za naruszenie art. 78 ust. 4  w postaci grzywny jest najmniej uciążliwym środkiem prowadzącym do zapewnienia ochrony życia i zdrowia osób uczestniczących w ruchu drogowym w naszym kraju.

Należy w tym miejscu zauważyć, że Trybunał Konstytucyjny stwierdził także, że nie ma podstaw prawnych adresowanie do właściciela lub posiadacza pojazdu przez uprawniony organ alternatywnego żądania wskazania, komu został powierzony pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, albo przyjęcia mandatu karnego za popełnione wykroczenie drogowe. Jeżeli organ nie ma wątpliwości, kto jest sprawcą wykroczenia drogowego (co jest warunkiem koniecznym ukarania go mandatem karnym w postępowaniu mandatowym), nie może jednocześnie podejmować czynności zmierzających w kierunku ujawnienia innego sprawcy tego wykroczenia. Z drugiej strony, jeżeli organ ma wątpliwości co do tego, czy sprawcą wykroczenia jest właściciel lub posiadacz pojazdu, to nie może go ukarać mandatem karnym.

Źródło: www.trybunal.gov.pl, stan z dnia 13 marca 2014 r.